już nie płacz księżyc ziewa i za chwilę zaśnie
bociany noszą dzieci dzieci lubią misie
no jedz grypa w przedszkolu zachowuj się ciszej
trzy gole na wuefie wakacje nad morzem
jutro pod multikinem o tej samej porze
póki co mieszkasz z nami więc naucz się słuchać
nie poszedł na egzamin niedojrzały gówniarz
ojciec-szklarz matka-szyba dokąd się tak spieszysz
ty grasz a obiad stygnie powinnaś się leczyć
pożyczyłem notatki nie wiesz z czego pyta
musi pan jeszcze wpisać znajomość języka
kocham cię na mieszkanie na pewno wystarczy
dziewczynka cztery kilo wakacje w Chorwacji
najważniejsze jest zdrowie reszta sama przyjdzie
premie za nadgodziny nagany za picie
mogłam wyjść za innego to lepiej bym miała
no i dzwoni Monika cała uchachana
butelka absolutu – stanowczo za mało
miałeś naprawić bojler OK wstanę rano
będą zwolnienia w pracy idź precz bo nie zdzierżę
proszę pani: w tym wieku ryzyko jest większe
znika w gliniastym dole mahoniowa trumna
chodź opowiem ci bajeczkę bajka będzie długa
(z tomu Podziemne motyle, 2010)
Pobierz w formacie PDF i wydrukuj wiersz.
KONTEKSTY
Funkcje kolokwializmów w życiu i w literaturze; tradycja przedstawiania grozy istnienia w utworach dla dzieci, np. w baśniach braci Grimm; kołysanka Na Wojtusia z popielnika.
PRZYKŁAD INTERPRETACJI
prof. Dorota Heck, Uniwersytet Wrocławski
Typowe wyrażenia i zwroty, które słyszy się w charakterystycznych momentach lub okresach ludzkiego życia, poeta ułożył w stychiczny, czyli bez podziału na strofy, wiersz. Ciągłość ta potęguje wrażenie krótkości i jedności przeciętnej biografii.
Umieszczenie losu szarego człowieka w ramie motywów dzieciństwa (narodziny i słowa kołysanki) zwraca uwagę na kruchość ludzkiego istnienia. Wybór kołysanki niesie dozę autoironii, ponieważ imię dziecka w niej wymienione („Na Wojtusia z popielnika iskiereczka mruga. Chodź, opowiem ci bajeczkę, bajka będzie długa”) pokrywa się z imieniem autora. W kołysance tej według tekstu w opracowaniu Janiny Porazińskiej nagłe zgaśnięcie iskry uczy dziecko sceptycyzmu, a dalsza interpretacja prowadziłaby nawet do myśli o tym, że tak jak szybko kończy się opowieść iskierki, nieoczekiwanie szybko skończy się życie. Słowa kołysanek lub wierszyków dla dzieci pojawiają się też w drugiej i trzeciej linijce, na początku całego utworu. Koniec i początek – to najważniejsze, najbardziej przykuwające uwagę miejsca w tekstach literackich. Tam zazwyczaj lokuje się ich przesłanie.
D. Heck, Topika, tren i tło. O poezji Wojciecha Wencla, Kraków – Bielsko-Biała 2019, s. 57.